Rugpijn: Scheefstanden

Als je goed naar jezelf kijkt zul je opmerken dat je linker helft geen exacte kopie is van je rechterhelft. Je bent qua uiterlijk veel asymmetrischer dan je denkt. De kans is dus ook groot dat je asymmetrisch staat en vanwege deze asymmetrie een compensatie houding moet aannemen waardoor bepaalde (overbelastings) klachten kunnen ontstaan. Deze klachten zijn vaak logisch te verklaren en goed te behandelen.

Bekkenscheefstand


Een veel voorkomende asymmetrie is de bekkenscheefstand. Een bekkenscheefstand kan veroorzaakt worden door een aangeboren of verworven beenlengteverschil, maar ook door een bevalling, verdraaiing, val of ander trauma. Beenlengteverschillen komen heel vaak voor: Bij ongeveer 70% is er een verschil dat kan variëren van een paar millimeter tot enkele centimeters. We maken onderscheid tussen een structureel verschil en een functioneel verschil. Structurele verschillen vinden we in de werkelijke lengte van de benen. Voorbeelden  van een functioneel verschil zijn een doorgezakte voet, slijtage van een heup of knie en x-benen. Bij chronische of acute overbelastingen door bv. zoals eerder aangegeven trauma of bevalling of herhalend eenzijdige arbeid kan door spierspasmen en problemen met de gewrichtsbanden een scheefstand ontstaan.


Bij een bekkenscheefstand ten nadele van links is de linker bekkenhelft lager dan de rechter en andersom geldt hetzelfde. De wervelkolom zal deze scheefstand volgen en zijwaarts overhellen naar de lage kant van het bekken. Dit is een onstabiele situatie. Naarmate het bekken lager komt te staan, zal ook het lichaamszwaartepunt verschuiven naar de lagere kant. Het bovenlichaam zal dit moeten compenseren met als gevolg een scoliose (zijwaartse kromming van de wervelkolom).

Problemen

Langdurige scheefstanden gaan klachten veroorzaken. De torsie van het bekken kan de oorzaak zijn van problemen in het sacro-iliacale (SI) gewricht, zowel links als rechts. Vaak geeft een blokkade van een SI-gewricht lage rugpijn, uitstralend tot half over de bil, maar ook vaak een knagend gevoel aan de achterzijde van het bovenbeen.

Ook de ruggewrichten (facetgewrichten) kunnen onder scheefstanden leiden. Langdurige eenzijdige compressie geeft aanleiding tot overbelasting en pijn. Door de zwelling die daar kan ontstaan is prikkeling van de zenuwen die vanuit de rug vertrekken mogelijk met zenuwpijnen tot gevolg. De tussenwervelschijf zal door een scheefstand ook ongelijkmatig belast worden waardoor scheurtjes kunnen ontstaan en aanleiding geven tot een herniatie van de tussenwervelschijf. Schouder- nek- en hoofdpijnklachten kunnen ook hun oorzaak hebben bij scheefstanden.

Het aanpakken van dergelijke problematiek omvat het stapsgewijs verbeteren van de scheefstanden en de daaruit volgende compensatoire houding. De snelheid waarmee dit gebeurt en hoeveel gecorrigeerd moet worden hangt af van patiënt tot patiënt.